محمدرضا سعیدی سایت شخصی
زمان انتخابات شورایاری (دوره پنجم)
فرآیند برگزاری پنجمین دوره انتخابات شورایاری کلید خورد
دوشنبه دوم اردیبهشت ماه ۹۸ اولین جلسه شورای راهبردی انتخابات دوره پنجم شورایاری ها با حضور شهردار تهران، اعضای ستاد هماهنگی شورایاری ها و معاون سیاسی فرماندار در ساختمان شماره ۱ شورای اسلامی شهر برگزار شد. با این ترتیب به برخی گمانه زنی ها مبنی بر لغو انتخابات پنجمین دوره شورایاری که در چند روز گذشته در فضای مجازی و شبکه های اجتماعی مطرح شده بود، پایان داده شد.
شهردار تهران در اولین جلسه شورای راهبردی انتخابات دوره پنجم شورایاری ها مطرح کرد:
شورایاری ها ابزار اجتماعی مناسب برای مدیریت شهری
۳۱خرداد ماه سال جاری انتخابات پنجمین دوره شورایاری ها برگزار میشود
به گزارش روابط عمومی ستاد شورایاری، در ابتدای این نشست احمد مسجد جامعی درباره چگونگی روند برگزاری انتخابات شورایاری ها گفت: با هماهنگی های به عمل آمده با دستگاه های اجرایی مقرر شد در ۳۱خرداد ماه سال جاری انتخابات پنجمین دوره شورایاری ها برگزار شود و در جلسات هماهنگی با مسئولین ذیربط به این نتیجه رسیدیم که انتخابات در تاریخ مذکور برگزار و شهرداری تهران مانند دوره های پیشین متولی برگزاری و مسئولیت اجرای انتخابات را عهده دار باشد.
وی ادامه داد: جانمایی و تهیه صندوق ها و برگه های رای با هماهنگی دستگاه های ذیربط در استانداری تهران است. با توجه به فرصت محدودی که باقی است می بایست جانمایی صندوق ها و مشخص شدن تعداد آنها هر چه سریعتر صورت گیرد. مسجد جامعی در ادامه افزود: می بایست در راستای برگزاری هر چه بهتر انتخابات ترکیب اجرایی با تقسیم وظایف بین فرمانداری و شهرداری تعیین شود.
وی همچنین تصریح کرد: برگزاری دوره های قبل تجربه ارزشمندی برای برگزاری این دوره است. بحث انتخابات شورایاری ها از شورای اول مطرح بود و در آن دوره به نام انجمن شورایاران از بین ۸۷ محله در ۱۳ منطقه شورایاران انتخاب شدند و این روند تا شورای چهارم ادامه یافت و با افزایش محلات به ۳۵۲ محله به تعداد شورایاران نیز افزوده شد.
مسجد جامعی گفت: از همان ابتدای شورای اول این روال همواره انتخابی بوده است. هر چند در بعضی دوره ها کسانی کوشیدند انتصابات محلی را در برابر انتخابات قرار دهند.
این عضو شورای اسلامی شهر تهران همچنین گفت: دو موضوع اجرایی و نظارت در انتخابات مهم است که اجرایی را شهرداری بر عهده دارد. نظارت هم بر عهده معتمدین محلی در هیات اجرایی و هیات نظارت است.
وی همچنین خطاب به شهردار تهران گفت: یکی از مواردی که در دوره سوم در بستن بودجه انجام یافت حضور نمایندگان از شورایاری ها بود و امیدواریم این امر از سر گرفته شود.
در ادامه این جلسه پیروز حناچی شهردار تهران گفت: از ایده آل های مدیریت شهری این است که بتوانیم برنامه های خود را در سطح محلات تعریف کنیم. این امر در مثمر ثمر بودن اداره شهر و تصمیمات اتخاذ شده بسیار حایز اهمیت خواهد بود. شهردار تهران در ادامه گفت: یکی دیگر از ایده آل ها این است که درآمد های محلات برای خودشان هزینه شود و این امر نیاز به ساختار سازی با مشارکت شهروندان دارد.
حناچی در ادامه با اشاره به برگزاری انتخابات شورایاری ها گفت: ما از مسئولیت های اجرایی خود کم نخواهیم گذاشت چرا که اعتقاد داریم شورایاری ها ابزار اجتماعی خوبی برای مدیریت شهری است و لذا انتخابات باید به نحو احسن برگزار شود. ما تلاش می کنیم فضای تبلیغاتی مناسبی را نیز فراهم کنیم.
در این جلسه همچنین آرش میلانی نایب رییس ستاد هماهنگی شورایاری ها گفت: به لحاظ برنامه زمانبندی تحت فشار شدید هستیم و لذا شناسایی درست معتمدین محلات در این مرحله برای ما دارای درجه اهمیت و اولویت بسیاری است. وی با اشاره به ساختار انتخابات گفت: در ۲۲ منطقه شهرداری ستاد های اجرایی شکل می گیرد که باید براساس ساختار پیش بینی شده از ظرفیت معتمدین محلات استفاده شود.
میلانی گفت: فرایند فشرده ای از دوره ثبت نام، اعلام لیست اولیه، بررسی اعتراض ها، شکایات و اعلام فهرست نهایی در نظر گرفته شده است
میرلوحی رییس کمیته اقتصاد و تنظیم مقررات شورا و عضو ستاد شورایاری ها نیز در این جلسه گفت: در حال حاضر شورایاری ها فعال ترین ساختار های مدنی در تهران هستند و لذا. برگزاری انتخابات می تواند در افزایش مشارکت مردم موثر باشد.
در پایان این نشست حبیب زاده عضو ستاد هماهنگی شورایاری ها گفت: انتخابات شورایاری ها را باید به صورت یک پروژه بنگریم. فردی بدون مسئولیت دیگری و با آرامش فکری می تواند صفر تا صد این انتخابات را برعهده بگیرد؛ تمام موارد را رصد نماید و در صورت بروز مشکلات احتمالی موارد را به هیآت نظارت اعلام نماید.
انتخابات دوره های گذشته شورایاری
اولین دوره انتخابات و تشکیل شورایاری ها به سال ۱۳۷۹ بر می گردد که طی دوره اول شورای شهر در ۸۷ محله از ۱۳ منطقه تهران انتخابات شورایاری برگزار شد و اولین محله ای که شورایاری در آن شکل گرفت، محله جوانمرد قصاب در منطقه ۲۰ بود.
در دوره دوم ۳۷۱ محله در تهران شناسایی شد که در تمام آنها و در سطح ۲۲ منطقه شهرداری تهران انتخابات شورایاری در بهمن ۱۳۸۴ برگزار شد.
انتخابات دوره سوم در شهریور سال ۱۳۸۷ برگزار گردید و این بار تعداد محله ها به ۳۷۴ محله افزایش یافت.
اسفند سال ۱۳۹۲ هم سال برگزاری چهارمین دوره انتخابات شورایاری بود، در این دوره برخلاف دوره های قبلی تعداد محله ها به ۳۵۴ محله کاهش یافت و اکنون (با حذف محله قیام دشت در منطقه ۱۵ و محله رسالت در منطقه ۱۹) ۳۵۲۰ شورایار در ۳۵۲ محله تهران دوره چهارم شورایاری آخرین روزهای دوره نمایندگی خود را طی می کنند.
انتخابات شورایاری تا به حال (چهار دوره اخیر) به صورت نیمه رسمی برگزار شده که شهرداری تهران حکم هیئت اجرایی و شورای شهر حکم هیئت نظارت را داشته اند. وزارت کشور و فرمانداری تهران هم تمهیدات لازم قانونی آن را فراهم نموده و دستگاه های و سازمان های ذیربط مثل؛ نیروی انتظامی، آموزش و پرورش، بسیج، مرکز رسیدگی به امور مساجد و سازمان ثبت احوال هم همکاری مؤثری با شوراری شهر و شهرداری به عمل آوردند.
روش برگزاری انتخابات تا دوره چهارم کاملا متفاوت از این دوره بود. در انتخابات گذشته تمام مراحل کار توسط مردم اداره می شد، ستادهای منطقه ای و محلی از چند ماه مانده به زمان انتخابات فعالیت خود را آغاز می نمودند وبا استفاده از ظرفیت های محلی مردم را برای مشارکت فعال تر در انتخابات آماده می کردند و هیئت های نظارت هم از میان اهالی هر محله شکل می گرفت و در سطح منطقه ای هم ۲۲ هیئت نظارت با حضور مسئولین و معتمدین منطقه ای تشکیل می شد.
این رویکرد موجب شد علیرغم قهر رسانه ای ملی با شورایاری ها و پوشش اندک اخبار شورایاری در مطبوعات، آخرین انتخابات شورایاری در سال۱۳۸۷بااستقبال بیش از نیم میلیون نفر در ایام ماه مبارک رمضان و در روز غیر تعطیل روبرو شود و حدود ۱۲هزار داوطلب هم با یکدیگر رقابت نمایند.
نکته ی که در هر سه دوره حائز اهمیت بود، اطلاع شهروندان و مسئولین محلی از مراحل کار بود . برای مثال ثبت نام در ستادهای محلی انجام می شد، و معلوم بود چند نفر ثبت نام نموده و چه کسانی از اقوام و گروههای مختلف قصد دارند ائتلاف تشکیل دهند. لذا به صورت مدام همه بفکر رقابت بوده و از فرصت ها باقی مانده تا روز انتخابات استفاده می نمودند.
جلسات متعدد محلی در مساجد و حسینیه ها با حضور روحانیون با هدف رسیدن به وفاق بیشتر برگزار می شد و ستادهای محلی تا پاسی از شب فعال بود و محل رجوع شهروندانی بود که در پی کسب اطلاعات بیشتر از انتخابات بودند. اما با ثبت نام اینترنتی از داوطلبان و جمع شدن طومار ستادهای اجرای و هیئت های نظارت و تمرکز صد درصد اطلاعات داوطلبان در ستاد مرکزی انتخابات، دیگر معلوم نیست چند نفر و چه کسانی در محله ثبت نام نموده اند. همچنین عدم دسترسی به اطلاعات لازم از سوی موجب گرمی بازار شایعات و از سوی دیگر موجب سردی بازار رقابت های انتخاباتی و به نوعی بلاتکلیفی شرکت کنندگان شد.
ابهام در خصوص نحوی تائید صلاحیت ها، احراز محل سکونت و شرایط رای دهندگان و سردی فضای تبلیغاتی از مواردی است که بر میزان مشارکت شهروندان تاثیر دارد. در عرصه تبلیغی تا کنون صرفا به نصب تعدادی بنر اطلاع رسانی برای ثبت نام در سطح شهر اکتفا شد و باز هم سیاست تمرکز گرایی باعث شده مناطق انگیزه و خلاقیتی برای بهتر و پر شورتر شدن انتخابات نداشته باشند و فقط چشم انتظار تصمیمات ستاد مرکزی بمانند و فقط دستورات صادر را اجرا کنند
شاید به اینگونه هم بتوان انتخابات دوره پنجم شورایاری را برگزار کرد ولی این رویه مناسبی برای یک انتخابات محلی نیست . باید یادمان باشد قرار است اتفاق مهمی در مدیریت شهر رخ دهد که تأثیر آن بر زندگی مردم شهر بسیار اهمیت دارد . لذا بایستی منطقی علمی و قوی بر روند کارها حاکم باشد و قدر فرصت های زمانی و ظرفیت های بومی دانسته شود
